Συμμετοχική Λήψη Απόφασης: Τι να Ρωτήσω τον Ασθενή
Μερικές φράσεις οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τον κλινικό γιατρό να εφαρμόσει στην πράξη τη συμμετοχική λήψη απόφασης μπορεί να είναι:
«Τι απορίες έχετε;»
«Τι ανησυχίες έχετε;»
«Τι είναι αυτό που πρέπει να ξέρω, ώστε να μπορώ να σας βοηθήσω να φτάσετε στην καλύτερη απόφαση;»
«Υπάρχουν και άλλα θέματα που θα θέλατε να συζητήσουμε αναφορικά με την ασθένειά σας;»
«Τι έχετε καταλάβει αναφορικά με αυτό που σας συμβαίνει;»
«Πώς αισθάνεστε, όταν λαμβάνετε τη θεραπεία σας;»
«Τώρα που είναι σαφές τι ακριβώς είναι αυτό που έχετε, πρέπει να σας πω ότι υπάρχουν διαφορετικές ιατρικές επιλογές οι οποίες έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τους. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να δούμε τι είναι καλύτερο για σας και στη συνέχεια να αποφασίσουμε για τα περαιτέρω βήματα που θα ακολουθήσουμε.»
«Υπάρχουν δύο επιλογές θεραπείας για την κατάστασή σας. Η μία είναι η. . . (Χ), η άλλη είναι η . . . (Υ). Επιτρέψτε μου πρώτα να σας εξηγήσω ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της θεραπείας Χ.»
«Μπορείτε να καταλάβετε ότι αυτό δεν συμβαίνει κατ’ ανάγκην σε όλους όσους υποβάλλονται σε θεραπεία. Από ό,τι γνωρίζουμε από τη βιβλιογραφία, από τα 100 άτομα που παίρνουν αυτό το φάρμακο, τα 10 άτομα (αντί 10%) μπορεί να υποφέρουν από αιμορραγία. Μπορεί να είστε ανάμεσα στους 90, οι οποίοι δεν θα πάθουν τίποτα, αλλά αυτό δεν το γνωρίζουμε εκ των προτέρων.»
«Θα πρέπει να αναφερθεί ότι υπάρχουν κάποιοι σοβαροί κίνδυνοι που συνδέονται με αυτήν την επέμβαση. Δυστυχώς, στους δύο ασθενείς από τους εκατό που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση, μπορεί να παρουσιαστεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα.»
«Ξέρω ότι σας έχω δώσει πολλές νέες πληροφορίες ταυτόχρονα, αλλά είναι σημαντικό να μου πείτε αν έχετε καταλάβει αυτές τις πληροφορίες.»
«Όταν ακούσατε αυτό που σας είπα, υπάρχουν σκέψεις ή ανησυχίες που σας ήρθαν στο μυαλό;»
«Μπορούμε να πάρουμε την απόφαση μαζί τώρα, αλλά μπορείτε επίσης να πάρετε λίγο χρόνο να το σκεφτείτε και να μιλήσετε με την οικογένειά σας για το τι είναι καλύτερο για εσάς.»
Είναι σημαντικό όλες οι ερωτήσεις των ασθενών να αντιμετωπίζονται με ειλικρίνεια και σεβασμό. Δεν υπάρχουν ανόητες ερωτήσεις και οι ασθενείς θα πρέπει να ενθαρρύνονται να εκφράζουν τις ανησυχίες και τους φόβους τους.
Ακόμη και αν ο γιατρός δεν είναι σε θέση να απαντήσει μια ερώτηση, είναι πιο έντιμο να το παραδεχτεί και να επανέλθει, παρά να παραπληροφορήσει τον ασθενή. Μέσω του ειλικρινούς διαλόγου δομείται σχέση εμπιστοσύνης, η οποία είναι υποβοηθητική στη θεραπευτική διαδικασία. Σε σοβαρές περιπτώσεις δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι ο ασθενής, όπως και κάθε άνθρωπος, φοβάται τον πόνο και τον θάνατο, γι’ αυτόν το λόγο, όταν γίνεται συζήτηση για τα στάδια της θεραπείας θα πρέπει να παρέχεται η σιγουριά στον ασθενή ότι θα διασφαλιστεί μια «άνετη» και ελάχιστα επώδυνη διαδικασία.
Αποσπάσματα από το βιβλίο της Έφης Σίμου : Αποφασίζουμε Μαζί: Η Συμμετοχή των Ασθενών στη Λήψη Αποφάσεων για την Υγεία.