Στάσου Δίπλα μου: Συγγενείς και Ασθένεια
Στην Ελλάδα, παρά την έλλειψη αντίστοιχων στατιστικών δεδομένων, εμπειρικά παρατηρούμε ότι η οικογένεια αναλαμβάνει την πλειονότητα της φροντίδας των χρονίως πασχόντων, των αναπήρων και των ηλικιωμένων.
Στην περίπτωση σοβαρών νοσημάτων, οι συγγενείς που αναλαμβάνουν την φροντίδα αντιμετωπίζουν δύσκολες συνθήκες, χωρίς υποστήριξη, και συχνά φτάνουν στην εξάντληση και στην απόγνωση γιατί δεν γνωρίζουν τι θα έπρεπε να κάνουν.
Είναι σημαντικό να αναζητήσουν οι ίδιοι υποστήριξη και βοήθεια, αλλά πιο σημαντικό είναι να γνωρίζουν ότι δεν θα πρέπει να επιφορτίζουν τον ασθενή με συναισθήματα και φόβου και ανησυχίας, τα οποία προκλήθηκαν λόγω του σοκ της ασθένειας, είτε είναι αποτέλεσμα βαθύτερων και άλυτων ενδοοικογενειακών συγκρούσεων που βγήκαν στην επιφάνεια με αφορμή την ασθένεια.
Στην περίπτωση ενός απειλητικού και μη αναστρέψιμου για τη ζωή νοσήματος, θα ήταν χρήσιμο να θυμούνται ότι έχουν μία τελευταία ευκαιρία να περάσουν κάποιες στιγμές βαθιάς επίγνωσης και ευτυχίας με κάποιον που ετοιμάζεται για ένα μεγάλο ταξίδι χωρίς επιστροφή.
Πολλοί συγγενείς μετά το θάνατο ενός προσφιλούς τους προσώπου αισθάνονται ενοχές ότι δεν έκαναν αυτά που έπρεπε. Είναι χρήσιμο, λοιπόν, να θυμούνται:
Αναζητήστε πληροφορίες για την ασθένεια, ώστε να μπορέσετε να καταλάβετε τι βιώνει και πως αισθάνεται ο ασθενής.
Ρωτήστε τον αν θέλει να τον συνοδεύσετε στον γιατρό, στις εξετάσεις ή στη θεραπεία που θα πρέπει να κάνει.
Μη προσπαθήσετε να του αποκρύψετε την αλήθεια για την κατάσταση της υγείας του, αλλά ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του μιλήστε μαζί του με ειλικρίνεια για την κατάσταση που θα πρέπει να αντιμετωπίσετε.
Βοηθήστε τον σε πρακτικά θέματα της καθημερινότητας.
Ακούστε τον προσεκτικά. Μιλήστε για τα δικά σας συναισθήματα. Αν δεν μπορείτε να μιλήσετε, αρκεί μόνο να είστε εκεί και να του κρατήσετε το χέρι.
Αποφύγετε να συζητάτε μόνο για την ασθένεια. Υπάρχουν και ευχάριστες πτυχές της ζωής που μπορεί να βοηθήσουν τον ασθενή να ξεχάσει την αρρώστια και να αισθανθεί καλύτερα.
Μη μεταφέρετε τις δικές σας ανησυχίες, το άγχος και την αγωνία στον ασθενή.
Μην αφήνετε την αρρώστια να σας απορροφήσει, βρείτε χρόνο για εσάς και προσέξτε την υγεία σας.
Ακόμα και αν δεν μπορείτε να μιλήσετε, δείξτε με τις ενέργειες σας ότι είστε εκεί για να αντιμετωπίσετε αυτό που έρχεται, ότι τον νοιάζεστε και τον αγαπάτε.
Θυμηθείτε ότι ίσως έχετε μία τελευταία ευκαιρία να δείξετε και να πείτε όλα όσα δεν είχατε πει και δεν είχατε κάνει μέχρι σήμερα.
Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να ισχύουν και για τους φίλους του ασθενούς, δεδομένου ότι οι φίλοι είναι η οικογένεια που επιλέγουμε να έχουμε.
Αποσπάσματα από το βιβλίο της Έφης Σίμου: Επικοινωνία Γιατρού- Ασθενούς: Ένας Πρακτικός Οδηγός Δεξιοτήτων Επικοινωνίας.