ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ

    Έρευνα για την Επικοινωνία Ιατρών – Ασθενών, τον Αλφαβητισμό στην Υγεία και τη Συμμετοχή των Ασθενών στη Λήψη Αποφάσεων.

     

    1.1. Περιγραφή έργου

    Σκοπός του έργου είναι πρωταρχικά η καταγραφή των στάσεων και απόψεων του γενικού κοινού για τη σχέση τους με το γιατρό τους και η καταγραφή βασικών πληροφοριών, όπως η αντιλαμβανόμενη κατάσταση της υγείας τους  και  η συχνότητα επίσκεψης στον γιατρό τους.

    Σε δεύτερο επίπεδο, στόχος του έργου είναι η σε βάθος καταγραφή των στάσεων και απόψεων των ασθενών χρόνιων και παροδικών νοσημάτων που χρήζουν συστηματικής παρακολούθησης, ως προς την επικοινωνία τους με τον γιατρό τους, καθώς και ο εντοπισμός πιθανών εμποδίων που συναντούν οι ασθενείς στην επικοινωνία τους με τον γιατρό τους και την επίδραση που έχουν αυτοί οι παράγοντες στη συμμόρφωση των ασθενών σε σχέση με τη φαρμακευτική τους αγωγή και τις θεραπείες που καλούνται να ακολουθήσουν.

    1.2 Σχεδιασμός δειγματοληψίας

    Μέθοδος συλλογής στοιχείων: μικτή μεθοδολογική προσέγγιση, CAWI (Computer Assister Web Interviews) μέσω Online Panel & web-CATI (Computer Assisted Telephone Interviews). Ο λόγος που κρίθηκε απαραίτητη η χρήση της συγκεκριμένης προσέγγισης (μικτή μεθοδολογία) είναι ότι η έρευνα απευθύνεται σε ευρύ φάσμα ηλικιών και, κατά συνέπεια, συνηθειών και σχέσεων με το internet – με αυτό το σκεπτικό, η αξιοποίηση της online μεθοδολογίας, αποτελεί για τις νεότερες ηλικίες έναν πιο άμεσο και προσιτό τρόπο συμμετοχής από ό,τι το τηλέφωνο. Τέλος και λόγω της θεματολογίας της έρευνας, η μικτή προσέγγιση δίνει τη δυνατότητα σε συμμετέχοντες μέσω web-CATI, εάν το επιθυμούν και δεν νοιώθουν άνετα να ολοκληρώσουν τη διαδικασία μέσω τηλεφώνου, να λάβουν την έρευνα στο email τους και να τη συμπληρώσουν οι ίδιοι από το σημείο που είχαν μείνει με τον ερευνητή.

    Πληθυσμός: 1ο επίπεδο: γενικό κοινό, άντρες και γυναίκες, 18-74 ετών, πανελλαδικά 2ο επίπεδο: Ασθενείς με χρόνια ή παροδικά νοσήματα που χρήζουν συστηματικής παρακολούθησης από γιατρό και τον έχουν επισκεφτεί τουλάχιστον 3 φορές τους τελευταίους 12 μήνες.

    Ο λόγος που ορίζονται οι 3 επισκέψεις ως ελάχιστο για να χαρακτηριστεί κάποιος ως «τακτικός» έγινε για να εξασφαλιστεί αφενός ότι ο ασθενής είχε ικανοποιητική επαφή με τον γιατρό του, τους τελευταίους 12 μήνες, για να είναι σε θέση να απαντήσει τα ερωτήματα της έρευνας, αφετέρου ένα όριο περισσότερων επισκέψεων ανά ασθενή δεν θα ήταν ρεαλιστικό και δεν θα εξασφάλιζε επαρκές δείγμα για τις απαραίτητες αναλύσεις.

    Μέγεθος δείγματος: n=2.000 συνεντεύξεις (το προτεινόμενο δείγμα θεωρείται επαρκές, ώστε να μας εξασφαλίσει σε ικανοποιητικό βαθμό την καταγραφή του βαθμού διείσδυσης των χρόνιων ασθενειών και παροδικών νοσημάτων και κατ’ επέκταση την εξασφάλιση ικανού δείγματος στον υπό-πληθυσμό ασθενών με χρόνια ή παροδικά νοσήματα που χρήζουν συστηματικής παρακολούθησης από γιατρό, για την σε βάθος διερεύνηση του μέσω επιπλέον ερωτήσεων).

    Μέθοδος συλλογής στοιχείων: αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Το δείγμα κατανεμήθηκε με τη μέθοδο των ποσοστώσεων (quotas), με αντιπροσωπευτική αναλογία, ως προς την περιοχή, την αστικότητα, το φύλο, την ηλικία και τη χρήση internet [το τελευταίο είναι απαραίτητο στοιχείο για τον προσδιορισμό του μεγέθους δείγματος μεταξύ online & CATI μεθοδολογίας], όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελ.ΣΤΑΤ [Απογραφή του 2011].

    1.3 Ανάλυση επιλογής δείγματος

    Δεδομένου των 2 διαφορετικών μεθοδολογιών που εφαρμόστηκαν, κάθε μεθοδολογία στόχευε σε κοινό με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Σε γενικές γραμμές, η διείσδυση του διαδικτύου είναι μεγαλύτερη στα μεγάλα αστικά κέντρα και μεταξύ μικρότερων ηλικιακών ομάδων (18-44). Ως εκ τούτου το κάθε κομμάτι της έρευνας (CAWI, web-CATI), λειτουργούσε συμπληρωματικά ως προς το άλλο, με το καθένα να προσεγγίζει πληθυσμό που θα ήταν δυσκολότερο να εντοπιστεί και να συμμετέχει στην έρευνα με τη χρήση μόνο μίας από τις δύο μεθοδολογικές προσεγγίσεις.

    Πιο συγκεκριμένα:

    CAWI στόχοι: χρήστες διαδικτύου, κυρίως από αστικές περιοχές, μεταξύ των ηλικιών 18-44

    Web-CATI στόχοι: χρήστες διαδικτύου και μη χρήστες, από αστικές, ημι-αστικές και αγροτικές περιοχές, κυρίως μεγαλύτερων ηλικιών 45 ετών και άνω.

    Βήμα 1ο. Σε πρώτη φάση, η δειγματοληψία κατανεμήθηκε, αναλογικά στην περιοχή, αστικότητα, φύλο και ηλικιακές ομάδες.

    Βήμα 2ο. Τυχαία επιλογή συμμετεχόντων βάσει των προκαθορισμένων υπο-ομάδων. Για την CAWI μεθοδολογία, μια πρόσκληση στάλθηκε σε όλα τα μέλη του πάνελ με έως και 3 email υπενθύμισης, με απόσταση περίπου 3 ημερών από την αρχική πρόσκληση και μεταξύ τους. Για την επιλογή μέσω τηλεφώνου (CATI), χρησιμοποιήθηκε η RDD μεθοδολογία (Random Digital Dial), που βασίζεται στον τυχαίο σχηματισμό υπαρκτών αριθμών; Σε αυτή την περίπτωση έγιναν έως και 7 επανακλήσεις σε κάθε νούμερο σε διαφορετικές ημέρες και ώρες.

    Βήμα 3ο. Web CATI: Για την επιλογή του κατάλληλου μέλους του νοικοκυριού ο ερευνητής είχε σαφή ηλεκτρονική εικόνα διαθεσιμότητας των quotas (φύλο, ηλικία, περιοχή, αστικότητα) και αφού ρώταγε αρχικά το φύλο και την ηλικία αυτού που αρχικά απαντούσε το τηλέφωνο, καθώς και την περιοχή (η κατάταξη στο κατάλληλο στρώμα αστικότητας γινόταν αυτόματα και σε συνάρτηση με την περιοχή, έχοντας κατηγοριοποιήσει τις περιοχές εκ των προτέρων), σε περίπτωση καταλληλότητας προχωρούσε η συνέντευξη κανονικά. Σε περίπτωση ακαταλληλότητας του συγκεκριμένου ατόμου λόγω quota’s, ζητούσε αν υπάρχει στο νοικοκυριό άτομο που να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές των διαθέσιμων quotas. CAWI: Συμπλήρωση από τον παραλήπτη της πρόσκλησης. Μέσα από τις ερωτήσεις φίλτρα είτε συνέχιζε στην κυρίως συνέντευξη, είτε αποκλειόταν από την έρευνα.

    Βήμα 4ο. Στο τέλος των ερωτήσεων που αφορούσαν το γενικό κοινό, υπήρχαν ερωτήσεις φίλτρα, τα οποία βοηθούσαν στον καθορισμό των ασθενών με χρόνιες ασθένειες ή με παροδικά νοσήματα που χρήζουν τακτικής παρακολούθησης από τον γιατρό. Στο ερωτηματολόγιο υπήρχαν 2 ερωτήσεις μία που αφορούσε το κατά πόσο είχαν κάποιο χρόνιο νόσημα τους τελευταίους 12 μήνες και μία που αφορούσε το κατά πόσο έχουν κάποιο είχαν κάποιο παροδικό νόσημα τους τελευταίους 12 μήνες. Κάθε ερώτηση συνοδευόταν και από μια ερώτηση συχνότητας παρακολούθησης από τον κύριο γιατρό για το συγκεκριμένο νόσημα. Οι ασθενείς που δήλωναν ότι επισκέφθηκαν τον γιατρό τους (στη διάρκεια των 12 μηνών), 3 ή και περισσότερες φορές (σε όσους υπήρχε συνοσηρότητα, δηλαδή και χρόνιο και παροδικό νόσημα, οι φορές μετρούσαν αθροιστικά), τότε οι ερωτώμενοι αυτοί συμπεριλαμβάνονταν στο υπο-κοινό στόχο ασθενών με χρόνια ασθένεια ή παροδικό νόσημα που χρήζουν τακτικής παρακολούθησης και καλούνταν να απαντήσουν σε μερικές επιπλέον ερωτήσεις.

    1.4 Συλλογή και επικύρωση δεδομένων

    Η έρευνα πεδίου έλαβε χώρα από τις 22-01-2019 έως 20-02-2019.

    Από τις 22-01 έως τις 23-01-2019 έλαβε χώρα η «ήπια έναρξη» της έρευνας με σκοπό τον έλεγχο της φυσιολογικής ροής της συνέντευξης και της εξαγωγής των πρώτων στοιχείων για την πραγματοποίηση λογικών ελέγχων.

    Αναφορικά με την web-CATI μεθοδολογία, ο συνολικός αριθμός επαφών/κλήσεων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας ήταν 38.293. Το ποσοστό άρνησης  συμμετοχής στην έρευνα ήταν 21,0%. 1.133 ολοκληρωμένες συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν  μέσω web-CATI.

    Αναφορικά με την CAWI μεθοδολογία, στάλθηκαν 2.994 προσκλήσεις. Το ποσοστό ανταπόκρισης ήταν 29,0%. 867 συνεντεύξεις ολοκληρώθηκαν μέσω CAWI.

    1.5 Στάθμιση δεδομένων & Περιθώριο στατιστικού σφάλματος

    Τα δεδομένα σταθμίστηκαν βάσει των πραγματικών αναλογιών του πληθυσμού, ώστε να εξομαλυνθούν τυχόν αποκλίσεις από τον πραγματικό πληθυσμό. Συγκεκριμένα, τα δεδομένα σταθμίστηκαν με Πανελλαδικά στοιχεία πληθυσμού ατόμων 18-74 ετών από την ΕΛ.ΣΤΑΤ

    Άτομα: Πανελλαδικά, 18-74 ετών

    7.854.000 άτομα (Απογραφή 2011)

    Παράγοντες στάθμισης: Φύλο | Ηλικιακή ομάδα | Περιοχή | Αστικότητα

    Περιθώριο στατιστικού σφάλματος:

    Γενικός πληθυσμός n=2000: Tο Περιθώριο λάθους είναι: 2,191347%

    1.6 Υλοποίηση Έρευνας

    Επιστημονική Εποπτεία – Σχεδιασμός Έρευνας: Ινστιτούτο Επικοινωνίας και Αλφαβητισμού στην Υγεία και στα ΜΜΕ.

    Διενέργειας Έρευνας : Εταιρεία Ερευνών Focus Bari.