Συνέντευξη Τύπου (17 Απριλίου 2019)
Συνέντευξη Τύπου (17 Απριλίου 2019)
Στιγμιότυπα από τη Συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο της παρουσίασης της Πανελλαδικής Έρευνας για την “Επικοινωνία Γιατρού – Ασθενούς, τη Συμμετοχή των Ασθενών στη Λήψη Αποφάσεων και τον Αλφαβητισμό στην Υγεία”. ( 17 Απριλίου 2019 Αθήνα ).
Φωτογραφία: Ο Δρ. Γιάννης Μπουκοβίνας, η κα Ζωή Γραμματόγλου, η Δρ. Έφη Σίμου, ο κος Γιώργος Καλαμίτσης
Φωτογραφία : Η κα Ελένη Μαλεκάκη, ο Δρ. Γιάννης Μπουκοβίνας, η κα Μελίνα Θωμαίδου, η κα Ζωή Γραμματόγλου, η Δρ. Έφη Σίμου, ο κος Γιώργος Καλαμίτσης, η κα Βίκη Καρρά και η κα Ναταλία Καραχάλιου.
Στη παρουσίαση της πρώτης πανελλαδικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο επικοινωνίας και Αλφαβητισμού στην Υγεία και στα ΜΜΕ συμμετείχαν δημοσιογράφοι και εκπρόσωποι συλλόγων ασθενών και της επιστημονικής κοινότητας.
Διοργάνωση: Ινστιτούτο Επικοινωνίας και Αλφαβητισμού στην Υγεία και στα ΜΜΕ
Website HIT: www.hit.org.gr
Email: info@hit.org.gr
Χορηγοί: Η εκδήλωση και η εκστρατεία ενημέρωσης υλοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη των εταιρειών: AbbVie, BIANEΞ, GENESIS Pharma.
Δελτίο Τύπου (17 Απριλίου 2019) – Επίσημη Παρουσίαση
Αθήνα 17-4-2019
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Εμπιστοσύνη στο Γιατρό – Σεβασμός στον Ασθενή
Παρουσίαση Πανελλαδικής έρευνας με θέμα: «Επικοινωνία Γιατρού- Ασθενούς- Αλφαβητισμός στην Υγεία –Συμμετοχή των Ασθενών στη Λήψη Αποφάσεων» πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Επικοινωνίας και Αλφαβητισμού στην Υγεία και στα ΜΜΕ (HIT), στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της εκστρατείας ενημέρωσης του Med&Me, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της επιστημονικής κοινότητας και συλλόγων ασθενών.
Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε από την επιστημονική υπεύθυνη της έρευνας Δρ. Έφη Σίμου, Πρόεδρο του Ινστιτούτου Επικοινωνίας και Αλφαβητισμού στην Υγεία και στα ΜΜΕ. Χαιρετισμό και ομιλίες απεύθυναν: ο Δρ. Γιάννης Μπουκοβίνας, Πρόεδρος της Εταιρείας Παθολόγων- Ογκολόγων Ελλάδας, (Ε.Ο.Π.Ε) η κα Ζωή Γραμματόγλου, Πρόεδρος Συλλόγου Καρκινοπαθών, Εθελοντών, Φίλων- Γιατρών (Κ.Ε.Φ.Ι) και ο κ. Γεώργιος Καλαμίτσης, Πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας (Υπουργείο Υγείας).
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Δρ. Γ. Μπουκοβίνας τόνισε ότι: «Η σχέση ογκολόγου-ασθενούς περνά μέσα από πολλά στάδια, είναι μία σχέση με πολλές συσχετίσεις, ψυχολογικές, κοινωνικές, αξιών και φιλοσοφίας, ιδιαιτεροτήτων και οικονομικών δεδομένων. Ο γιατρός στην ενημέρωση θα πρέπει να ακροβατεί ανάμεσα στη μη συντριβή του ασθενούς, αλλά και στη μη αποκοίμηση του. Η ενεργός συμμετοχή του ασθενούς στη λήψη αποφάσεων, σταθμίζοντας όλα τα δεδομένα και κινητοποιώντας δυνάμεις του που είναι χρόνια σε ύπνωση, είναι απαραίτητη στη σύγχρονη άσκηση της ογκολογίας, όπου η τελική έκβαση της αρρώστιας δεν είναι πάντα το ζητούμενο, αλλά προσμετρώνται και παράμετροι όπως ποιότητα ζωής, προτιμήσεις ασθενών, κλινικό όφελος, ολοκλήρωση κύκλου ζωής».
Η κα Γραμματόγλου δήλωσε επίσης ότι: «για να αλλάξει η σχέση γιατρού ασθενούς, χρειαζόμαστε επαγγελματίες υγείας με εν-συναίσθηση, εκπαιδευμένους στην επικοινωνία με τον ασθενή και την οικογένειά του, ικανούς να διαχειριστούν τα ζητήματα της διάγνωσης, της θεραπείας, της υποτροπής και του πιθανού θανάτου. Οι μελέτες και οι κατευθυντήριες οδηγίες βάσει των οποίων καλούνται να ασκήσουν την ιατρική μιλάνε με αριθμούς και ποσοστά. Μπροστά τους όμως έχουν ανθρώπους και καμιά μελέτη δεν μπορεί να περιγράψει τον κάθε ξεχωριστό καρκινοπαθή. Γι’ αυτό και οι κατευθυντήριες οδηγίες -που τόσο θεοποιούνται στις μέρες μας- μπορεί να είναι η πυξίδα, όχι όμως και ο οδικός χάρτης στην άσκηση της ιατρικής. Αυτά τα προγράμματα εκπαίδευσης που θα έπρεπε να είναι το αλφαβητάρι της ιατρικής απουσιάζουν προκλητικά από την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας».
O κ. Γ. Καλαμίτσης τόνισε στην ομιλία του ότι: «στην προσπάθεια μας να δημιουργήσουμε ένα αποδοτικότερο, δικαιότερο και χωρίς αποκλεισμούς σύστημα υγείας το οποίο παράλληλα θα περιορίζει την σπατάλη, την κακοδιαχείριση και την διαφθορά, αρχίζουμε και κάνουμε βήματα προς ένα πιο ασθενοκεντρικόμοντέλο. Προαπαιτούμενο αυτής της προσπάθειας οφείλει να είναι η αποκατάσταση της ασυμμετρίας που υπάρχει ανάμεσα στην σχέση γιατρού-ασθενούς. Ο ενημερωμένος ασθενής καθίσταται συνυπεύθυνος για τη λήψη ορθών αποφάσεων για την υγεία του».
Συνοψίζοντας η Δρ.Ε. Σίμου επισήμανε ότι: «για πρώτη φορά πραγματοποιείται στην Ελλάδα αντίστοιχη έρευνα σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 2.000 ατόμων, που στόχο έχει τη διεξοδική μελέτη των στάσεων, των αντιλήψεων και των συμπεριφορών που επηρεάζουν την επικοινωνία γιατρού- ασθενούς, τον αλφαβητισμό στην υγεία, τη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή και τη συμμετοχή των ασθενών στη λήψη αποφάσεων. Ευελπιστεί να συμβάλει, ώστε να βελτιωθεί η επικοινωνία γιατρού- ασθενή που αποτελεί την ηθική βάση σχέσεων αλληλοσεβασμού, ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά και εξυγίανσης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης». Δήλωσε επίσης ότι«η εμπιστοσύνη στο γιατρό θα πρέπει να διαφυλαχθεί και ο σεβασμός, η αξιοπρέπεια και διαφάνεια στη φροντίδα του ασθενή να διασφαλιστούν».
Κλείνοντας ευχαρίστησε τους χορηγούς για τη σημαντική υποστήριξή τους και αφιέρωσε την εκστρατεία ενημέρωσης«σε όσους δίνουν καθημερινά τη μάχη για τη ζωή τους».
Η εκδήλωση και η εκστρατεία ενημέρωσης υλοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη των εταιρειών: AbbVie, BIANEΞ, GENESIS Pharma.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Τα Αποτελέσματα της Έρευνας
-
-
- Επίσκεψη στο Γιατρό τους Τελευταίους 12 Μήνες
-
Ποσοστό 30.8% των συμμετεχόντων στην έρευνα, χρειάστηκε να επισκεφτεί γιατρό τους τελευταίους 12 μήνες για κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για παροδικό νόσημα ή ατύχημα καταγράφεται στο 44.8% του δείγματος. Διαφοροποιήσεις παρατηρούνται σε σχέση με την ηλικία και το φύλο (γράφημα 1)
Γράφημα 1
-
-
- Συνοσηρότητα
-
Από τους συμμετέχοντες που δήλωσαν ότι επισκέφτηκαν το γιατρό για κάποιο χρόνιο νόσημα ποσοστό 28,8% απάντησε ότι έχει περισσότερο από ένα νοσήματα (γράφημα 2).
Γράφημα 2.
Από όσους δήλωσαν ότι είχαν κάποιο χρόνιο ή παροδικό νόσημα, αλλά δεν επισκέφτηκαν το γιατρό τους τελευταίους 12 μήνες, ποσοστό 63.3% θεώρησε ότι δεν ήταν κάτι σοβαρό, 34,8% γνώριζε τι πρέπει να κάνει λόγω προηγούμενης εμπειρίας, ενώ 15,6% δεν επισκέφτηκε γιατρό, επειδή δεν είχε χρήματα να πραγματοποιήσει την επίσκεψη ( γράφημα 3).
Γράφημα 3.
Τέλος από όσους δήλωσαν ότι είχαν κάποιο χρόνιο ή παροδικό πρόβλημα υγείας και επισκέφτηκαν το γιατρό τους τελευταίους 12 μήνες περισσότερες από 3 φορές τα ποσοστά καταγράφονται στο 25.3% και 25,5 αντίστοιχα (γράφημα 4).
Γράφημα 4.
-
-
- Επικοινωνία Γιατρού -Ασθενούς.
-
3.1 Έχεις χρόνο;
Σε ποσοστό 58.8% πάντα και 22.4% συχνά οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι ο γιατρός τους τους δεν τους διακόπτει, (γράφημα 4) και τους αφιερώνει χρόνο κατά την επίσκεψη (56,2% και 20,7% αντίστοιχα γράφημα 5.) Σε ποσοστό 27,3% (μερικές φορές- συχνά –πάντα) απάντησαν ότι αποφεύγουν να κάνουν ερωτήσεις στο γιατρό τους, γιατί έχουν την αίσθηση ότι βιάζεται ή δεν έχει χρόνο ( γράφημα 6).
Γράφημα 4.
Γράφημα 5.
Γράφημα 6.
3.2 Με εμπιστεύεσαι;
Ποσοστό 81,4% εμπιστεύεται πάντα και συχνά το γιατρό του (γράφημα 7), ενώ αντίστοιχα σε ποσοστό 90,1% ( γράφημα 8) μπορεί να μιλήσει σε αυτόν με ειλικρίνεια για οτιδήποτε αφορά την υγεία του. Παρόλα αυτά 23.3% διστάζει να μιλήσει στο γιατρό για τον τρόπο ζωής τους και τις καθημερινές τους συνήθειες ( γράφημα 9).
Γράφημα 7.
Γράφημα 8.
Γράφημα 9.
3.3 Να το εξηγήσουμε
Αναφορικά με τον τρόπο που ο γιατρός επικοινωνεί και επεξηγεί στον ασθενή παραμέτρους της ασθένειας και της φαρμακευτικής αγωγής παρατηρούμε ότι πάντα και συχνά σε ποσοστό 81,6% ( γράφημα 12) εξηγεί τα αποτελέσματα των εξετάσεων, σε ποσοστό 92.9% ( γράφημα 10) τον τρόπο που ο ασθενής θα πρέπει να παίρνει τα φάρμακα, ενώ το ποσοστό αυτό καταγράφεται στο 62,4% σε ό,τι αφορά την επεξήγηση των παρενεργειών και των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων ( γράφημα 11). Τέλος σε ποσοστό 49,8% ( πάντα – συχνά) ρωτά τους ασθενείς αν κατάλαβαν όλα όσα τους είπε( γράφημα 13) και 30,8% τους δείχνει συμπληρωματικές εικόνες και γραφήματα για να τους εξηγήσει όλα όσα δεν κατάλαβαν ( γράφημα14).
Γράφημα 10.
Γράφημα 11.
Γράφημα 12.
Γράφημα 13.
Γράφημα 14.
3.4 Μετά την επίσκεψη
Σε ποσοστό 48% όσοι επισκέφτηκαν το γιατρό περισσότερο από τις φορές τους τελευταίους 12 μήνες μίλησαν με το γιατρό τους τηλεφωνικά και ζήτησαν διευκρινήσεις, 30% έψαξα στο διαδίκτυο και 21.1% αναζήτησαν ομάδες ασθενών με παρόμοια προβλήματα και ρώτησαν τη γνώμη τους ( γράφημα 15)
Γράφημα 15.
-
-
- Αλφαβητισμός στην Υγεία.
-
-
-
- Άλλο διαβάζω, άλλο καταλαβαίνω
-
Ενώ σεποσοστό 73.5% δήλωσαν ότι διαβάζουν πάντα τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων μόνο 28% τα καταλαβαίνει πάντα (γράφημα 16) ενώ το αντίστοιχο ποσοστό αναφορικά με τις οδηγίες στο κουτί των φαρμάκων καταγράφεται σε ποσοστό 54.4% και 40% αντίστοιχα (γράφημα 17).
Γράφημα 16.
Γράφημα 17.
-
-
- Το ξέρω;
-
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι σε ποσοστό 59,5% πάντα και συχνά γνωρίζουν πως μπορούν να προλάβουν επιπλοκές από την ασθένειά τους (γράφημα18) και που και πως μπορούν να βρουν πληροφορίες σχετικά με συμπτώματα και τις θεραπείες (γράφημα 19). Ποσοστό 74.1% γνωρίζει που μπορεί να βρει γιατρό (γράφημα 20) και το ποσοστό αυτό σημειώνει πτώση 67% στην περίπτωση επείγοντος περιστατικού (γράφημα 21,) καθώς και σε περιπτώσεις που θα πρέπει ν’ αναζητήσει δεύτερη γνώμη 60.5% (γράφημα 22). Τέλος ποσοστό 60.9% μπορεί να συμπληρώσει μόνο του ιατρικές φόρμες και έντυπα ( γράφημα 23).
Γράφημα 18.
Γράφημα 19.
Γράφημα 20.
Γράφημα 21.
Γράφημα 22.
Γράφημα 23.
-
-
- Αλφαβητισμός και συμμόρφωση στη Φαρμακευτική Αγωγή
-
Παρότι η πλειοψηφία (79.2%) των συμμετεχόντων θυμάται πως πρέπει να παίρνει τα φάρμακα (γράφημα 24) ποσοστό 27,7% διακόπτει τα φάρμακα όταν αισθάνεται καλύτερα, (γράφημα 25) ποσοστό 23,3% λόγω του ότι φοβάται τις παρενέργειες (γράφημα 26) ποσοστό 12.5% γιατί χρησιμοποιεί εναλλακτικές θεραπείες (γράφημα 27) και ποσοστό 12.4% για οικονομικούς λόγους (γράφημα 28).
Γράφημα 24.
Γράφημα 25.
Γράφημα 26.
Γράφημα 27.
Γράφημα 28.
-
-
- Συμμετοχή των Ασθενών στη λήψη αποφάσεων
-
Σε ποσοστό 73.3% συμφωνούν και συμφωνούν απόλυτα ότι οι σημαντικές ιατρικές αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται από το γιατρό (γράφημα 29), και 82,3% ότι οι ασθενείς θα πρέπει να εμπιστεύονται τους γιατρούς τους (γράφημα 30) ενώ μόνο 19.4% δηλώνει ότι στις δύσκολες καταστάσεις είναι καλύτερα για τους ασθενείς να μην τους εξηγείται η κατάσταση υγείας τους (γράφημα 31). Τέλος σε ποσοστό 26,8% δήλωσαν ότι συμβουλεύονται το σύντροφό τους προκειμένου να λάβουν μια ιατρική απόφαση με σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά φύλο (γράφημα 32).
Γράφημα 29.
Γράφημα 30
Γράφημα 31.
Γράφημα 32.
Ποιόν συμβουλεύεστε για να λάβετε μια ιατρική απόφαση
-
-
- Δικαίωμα στην Υγεία
-
Σε ποσοστό 34.6% οι συμμετέχοντες δηλώνουν ότι η προσωπική θέληση και ο αγώνα επηρεάζουν την εξέλιξη της υγείας τους (γράφημα 33), ενώ ποσοστό 50,2% εγκατέλειψε το γιατρό μετά από δυσαρέσκεια και 26.4% δήλωσε ότι υπέστη ιατρικό σφάλμα πρόσφατα ή στο παρελθόν με σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά φύλο (γράφημα 34).
Γράφημα 33.
Γράφημα 34.
ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1.1 Σκοπός έρευνας
Σκοπός του έργου ήταν είναι πρωταρχικά η καταγραφή των στάσεων και απόψεων του γενικού κοινού για τη σχέση τους με το γιατρό τους και η καταγραφή βασικών πληροφοριών, όπως η αντιλαμβανόμενη κατάσταση της υγείας τους και η συχνότητα επίσκεψης στον γιατρό τους.
Σε δεύτερο επίπεδο, στόχος του έργου υπήρξε η σε βάθος καταγραφή των στάσεων και απόψεων των ασθενών χρόνιων και παροδικών νοσημάτων που χρήζουν συστηματικής παρακολούθησης, ως προς την επικοινωνία τους με τον γιατρό τους, καθώς και ο εντοπισμός πιθανών εμποδίων που συναντούν οι ασθενείς στην επικοινωνία τους με τον γιατρό τους και την επίδραση που έχουν αυτοί οι παράγοντες στη συμμόρφωση των ασθενών σε σχέση με τη φαρμακευτική τους αγωγή και τις θεραπείες που καλούνται να ακολουθήσουν, καθώς και τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων.
1.2 Περίοδος Αναφοράς
Η έρευνα πεδίου πραγματοποιήθηκε από τις 22-01-2019 έως 20-02-2019.
1.3 Μεθοδολογία
Μέθοδος συλλογής στοιχείων: μικτή μεθοδολογική προσέγγιση, CAWI (Computer Assister Web Interviews) μέσω OnlinePanel&web-CATI (Computer AssistedTelephoneInterviews).
Πληθυσμός: 1ο επίπεδο: γενικό κοινό, άντρες και γυναίκες, 18-74 ετών, πανελλαδικά 2ο επίπεδο: Ασθενείς με χρόνια ή παροδικά νοσήματα που χρήζουν συστηματικής παρακολούθησης από γιατρό και τον έχουν επισκεφτεί τουλάχιστον 3 φορές τους τελευταίους 12 μήνες.
Ο λόγος που ορίζονται οι 3 επισκέψεις ως ελάχιστο για να χαρακτηριστεί κάποιος ως «τακτικός» έγινε για να εξασφαλιστεί αφενός ότι ο ασθενής είχε ικανοποιητική επαφή με τον γιατρό του, τους τελευταίους 12 μήνες, για να είναι σε θέση να απαντήσει τα ερωτήματα της έρευνας, αφετέρου ένα όριο περισσότερων επισκέψεων ανά ασθενή δεν θα ήταν ρεαλιστικό και δεν θα εξασφάλιζε επαρκές δείγμα για τις απαραίτητες αναλύσεις.
Μέγεθος δείγματος: n=2.000 συνεντεύξεις (το προτεινόμενο δείγμα θεωρείται επαρκές, ώστε να μας εξασφαλίσει σε ικανοποιητικό βαθμό την καταγραφή του βαθμού διείσδυσης των χρόνιων ασθενειών και παροδικών νοσημάτων και κατ’ επέκταση την εξασφάλιση ικανού δείγματος στον υπό-πληθυσμό ασθενών με χρόνια ή παροδικά νοσήματα που χρήζουν συστηματικής παρακολούθησης από γιατρό, για την σε βάθος διερεύνηση του μέσω επιπλέον ερωτήσεων).
Μέθοδος συλλογής στοιχείων: αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Το δείγμα κατανεμήθηκε με τη μέθοδο των ποσοστώσεων (quotas), με αντιπροσωπευτική αναλογία, ως προς την περιοχή, την αστικότητα, το φύλο, την ηλικία και τη χρήση internet [το τελευταίο είναι απαραίτητο στοιχείο για τον προσδιορισμό του μεγέθους δείγματος μεταξύ online& CATI μεθοδολογίας], όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελ.ΣΤΑΤ [Απογραφή του 2011].
Στάθμιση δεδομένων & Περιθώριο στατιστικού σφάλματος
Τα δεδομένα σταθμίστηκαν βάσει των πραγματικών αναλογιών του πληθυσμού, ώστε να εξομαλυνθούν τυχόν αποκλίσεις από τον πραγματικό πληθυσμό. Συγκεκριμένα, τα δεδομένα σταθμίστηκαν με Πανελλαδικά στοιχεία πληθυσμού ατόμων 18-74 ετών από την ΕΛ.ΣΤΑΤ
Άτομα: Πανελλαδικά, 18-74 ετών
7.854.000 άτομα (Απογραφή 2011).Παράγοντες στάθμισης: Φύλο | Ηλικιακή ομάδα | Περιοχή | Αστικότητα
Περιθώριο στατιστικού σφάλματος:
Γενικός πληθυσμός n=2000: Tο Περιθώριο λάθους είναι: 2,191347%
1.4 Υλοποίηση Έρευνας
Επιστημονική Εποπτεία – Σχεδιασμός Έρευνας: Ινστιτούτο Επικοινωνίας και Αλφαβητισμού στην Υγεία και στα ΜΜΕ. Επιστημονική Υπεύθυνη: Δρ Έφη Σίμου, Αναπλ. Καθηγήτρια –Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Διενέργειας Έρευνας: Εταιρεία Ερευνών Focus Bari.
Παραπομπές: Για περισσότερες πληροφορίες και ενημέρωση για τη σχέση επικοινωνία γιατρού- ασθενούς και τον αλφαβητισμό στην υγεία επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες www.medandme.gr και www.hit.org.gr
Δέκα ψέματα που δεν πρέπει να λέμε στον γιατρό μας.
Δέκα ψέματα που δεν πρέπει να λέμε στον γιατρό μας.
Όσο σημαντικό είναι ο γιατρός να είναι ειλικρινής μαζί μας, τόσο σημαντικό είναι να είμαστε και εμείς ειλικρινείς μαζί του.
Γι΄αυτό το λόγο είναι σημαντικό να μην αποκρύπτουμε πληροφορίες όπως:
1) Για το οικογενειακό ιστορικό: Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει πληροφορίες που αφορούν το οικογενειακό μας ιστορικό για να κάνει ακριβή διάγνωση της νόσου ή να προβλέψει τυχόν άλλες επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν στην υγεία μας.
2) Για τις καθημερινές μας συνήθειες: Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι ο γιατρός μας είναι εκεί για να μας βοηθήσει στο να ανακτήσουμε την χαμένη μας υγεία και όχι για να μας κρίνει. Καθημερινές συνήθειες που ακολουθούμε μπορεί να έχουν σχέση με τον τρόπο που λαμβάνουμε τα φάρμακα ή με τον τρόπο που αυτοδιαχειριζόμαστε την ασθένεια.
3) Για την ποσότητα του αλκοόλ που καταναλώνουμε: Η απόκρυψη ή η υποβάθμιση της ποσότητας που καταναλώνουμε μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα.
4) Για τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουμε: Το κάπνισμα σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες μπορεί να επηρεάσει το χρόνο και τον τρόπο ανάρρωσης. Επίσης, ο γιατρός μπορεί να μας βοηθήσει να αποβάλλουμε αυτή την ανθυγιεινή συνήθεια.
5) Για τις διατροφικές μας συνήθειες: Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία μας, τόσο ως προς την ανάρρωση, όσο και ως προς την πρόληψη συμπτωμάτων και ασθενειών.
6) Για τη συχνότητα που ασκούμαστε: Η άσκηση είναι πολύ σημαντική, ιδίως για τους ανθρώπους που κάνουν καθιστική ζωή και μπορεί συνδυαστικά με τη σωστή διατροφή να συμβάλλει στην πρόληψη της παχυσαρκίας και γενικότερα μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη ψυχική υγεία και ευεξία.
7) Για τις σεξουαλικές σας σχέσεις: Αν υπάρχει υποψία για κάποια ασθένεια που είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενη, είναι σημαντικό να ενημερώσουμε το γιατρό μας, κυρίως σε περιπτώσεις που μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση.
8) Για τη χρήση ναρκωτικών ουσιών: Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών μπορεί να προκαλέσει αλληλεπίδραση με τα φάρμακα που μπορεί να προτείνει ο γιατρός,γι΄ αυτό θα πρέπει να τον ενημερώσετε με ειλικρίνεια. Επίσης, ο γιατρός μπορεί να γίνει αρωγός μας στην προσπάθεια διακοπής αυτής της επικίνδυνης και αυτοκαταστροφικής συνήθειας.
9) Για την κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής: Ο γιατρός θα πρέπει να γνωρίζει οτιδήποτε καταναλώνετε αναφορικά με συμπληρώματα διατροφής γιατί μπορεί να έχουν κάποια αλληλεπίδραση με τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεται και να οδηγήσει σε επικίνδυνες παρενέργειες.
10) Για την παράλειψη δόσεων ή τη μη τήρηση των προβλεπόμενων φαρμακευτικών οδηγιών: Θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό, αν παραλείπετε δόσεις του φαρμάκου και κυρίως για το λόγο που το κάνετε αυτό, μπορεί για παράδειγμα να φοβάστε τις παρενέργειες. Είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό σας για το λόγο διακοπής της θεραπείας, ώστε να μπορέσετε από κοινού να βρείτε το τρόπο που ταιριάζει στην καθημερινότητά σας και στον τρόπο ζωή σας.
Συγγραφέας: Δρ. Έφη Σίμου
Ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας και τα Δικαιώματα του Ασθενούς
Ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας και τα Δικαιώματα του Ασθενούς
Ο νόμος 3418/2005, «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας», (ΦΕΚ 287, 28 Νοεμβρίου 2005) στο κεφάλαιο Γ’ και στο άρθρο 8 καθορίζει την ιατρική ως σχέση εμπιστοσύνης και σεβασμού. Ο ιατρός πρέπει να συμπεριφέρεται στον ασθενή με τρόπο που να αρμόζει στην επιστήμη του και την αποστολή του λειτουργήματός του. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναπτύσσονται σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού ανάμεσα στον ιατρό και στον ασθενή. Οφείλει να ακούει τους ασθενείς του, να τους συμπεριφέρεται με σεβασμό και κατανόηση. Ο σεβασμός αυτός πηγάζει από την μη παρέμβαση του ιατρού στην προσωπική και οικογενειακή ζωή του ασθενή, παρά μόνο στο μέτρο που απαιτείται για την αποτελεσματική προσφορά των ιατρικών υπηρεσιών, αλλά και από την αποδοχή των θρησκευτικών, φιλοσοφικών, ηθικών ή πολιτικών απόψεων και αντιλήψεων του ασθενούς.
Επίσης, όταν ο γιατρός, μετά το πέρας των καθηκόντων του, παραδίδει τη φροντίδα του ασθενούς σε άλλο συνάδερφό του, οφείλει να διασφαλίσει ότι η διαδικασία γίνεται αποτελεσματικά μετά από ακριβή και σαφή ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση και τις ανάγκες του ασθενούς καθώς και τις υπάρχουσες εκκρεμότητες.
Ακόμη ο ιατρός δεν πρέπει να εκμεταλλεύεται την εμπιστοσύνη του ασθενή και να χρησιμοποιεί τη θέση του για να ασκεί οικονομικές ή άλλες πιέσεις, να αποκαλύπτει εμπιστευτικές πληροφορίες ή να παραπέμπει τους ασθενείς σε εξετάσεις οι οποίες δεν είναι προς το συμφέρον του ασθενή. Επιπρόσθετα ο ιατρός είναι υποχρεωμένος να διευκολύνει τη συγκρότηση ιατρικού συμβουλίου όταν το ζητούν ο ασθενής ή οικείοι του.
Στο άρθρο 9 του ιδίου νόμου καθορίζονται οι υποχρεώσεις του ιατρού προς τον ασθενή. Πιο συγκεκριμένα στην κορυφή των προτεραιοτήτων τίθεται η προστασία της υγείας του ασθενή και για αυτόν τον λόγο ο ιατρός δεν μπορεί να αρνείται την προσφορά των υπηρεσιών του για λόγους άσχετους με την επιστημονική του επάρκεια, αλλά και οφείλει να παρέχει τις υπηρεσίες του για την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών ανεξάρτητα από την ειδικότητά του ακόμα και όταν δεν υπάρχουν τα κατάλληλα μέσα για την άσκηση της ιατρικής εξαντλώντας, κάτω από τις δεδομένες συνθήκες, δυνατότητες σύμφωνα πάντα με τις επιταγές της ιατρικής επιστήμης.
Βέβαια μπορεί να διακόψει την παροχή των προσφερόμενων υπηρεσιών για λόγους προσωπικούς ή επιστημονικούς και εφόσον δεν τίθεται σε άμεσο κίνδυνο η υγεία ή η ζωή του ασθενούς. Φυσικά αν του ζητηθεί όχι μόνο μπορεί, αλλά και οφείλει να υποδείξει άλλο συνάδελφο του για την αναπλήρωσή του. Στο ίδιο άρθρο ορίζεται ότι ο ιατρός οφείλει να προσφέρει τις ιατρικές του υπηρεσίες έστω και χωρίς αμοιβή ή αποζημίωση σε κάθε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή μαζικής καταστροφής.
Στο άρθρο 10 διατυπώνεται η υποχρέωση του γιατρού για συνεχιζόμενη εκπαίδευση, διεπιστημονικότητα και επαγγελματική συνεργασία. Η άσκηση της ιατρικής γίνεται σύμφωνα με τους γενικά παραδεκτούς κανόνες της ιατρικής επιστήμης. Ο γιατρός έχει υποχρέωση συνεχιζόμενης δια βίου εκπαίδευσης και ενημέρωσης σχετικά με τις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης και της ειδικότητάς του. Η υποχρέωση αυτή επεκτείνεται όχι μόνο στις γνώσεις, αλλά και στις κλινικές δεξιότητες και τις ικανότητες συνεργασίας στο πλαίσιο της κάθε διεπιστημονικής ή μη ομάδας. Συνακόλουθα, ο γιατρός οφείλει να αναγνωρίζει τα όρια των επαγγελματικών του ικανοτήτων και να συμβουλεύεται τους συναδέλφους του.
Στο άρθρο 11 του ίδιου νόμου καθορίζεται η υποχρέωση ενημέρωσης που έχει ο ιατρός απέναντι στον ασθενή.
Πιο συγκεκριμένα καθορίζεται ότι:
Ο ιατρός έχει καθήκον αληθείας προς τον ασθενή. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής θα πρέπει να ενημερώνεται πλήρως και κατανοητά από τον ιατρό για την πραγματική κατάσταση της υγείας του ώστε να μπορεί να σχηματίζει πλήρη εικόνα των ιατρικών, κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων και συνεπειών της κατάστασής του και να προχωρεί ανάλογα στη λήψη αποφάσεων. Επίσης, ο ιατρός οφείλει να σέβεται την επιθυμία των ατόμων τα οποία επιλέγουν να μην ενημερωθούν.
Στις περιπτώσεις αυτές, δίνει ο νόμος το δικαίωμα στον ασθενή να ζητήσει από τον ιατρό να ενημερώσει αποκλειστικά άλλο ή άλλα πρόσωπα, που ο ίδιος θα υποδείξει, για την κατάσταση της υγείας του. Στην περίπτωση που τα πρόσωπα δεν έχουν την ικανότητα να συναινέσουν για την εκτέλεση ιατρικής πράξης, ο ιατρός τα ενημερώνει στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Ενημερώνει επίσης τα τρίτα πρόσωπα που έχουν την εξουσία να συναινέσουν για την εκτέλεση της πράξεις αυτής με βάση τα όσα ορίζονται ακολούθως στο άρθρο 12 με τίτλο “Συναίνεση του ενημερωμένου ασθενή”. Πιο συγκεκριμένα:
Ο ιατρός δεν επιτρέπεται να προβεί στην εκτέλεση οποιασδήποτε ιατρικής πράξης χωρίς την προηγούμενη συναίνεση του ασθενή.
Προϋπόθεση για την έγκυρη συναίνεση του ασθενή είναι να παρέχεται μετά από πλήρη, σαφή και κατανοητή ενημέρωση και ο ασθενής να έχει την ικανότητα για συναίνεση. Σε περίπτωση ανήλικου, η συναίνεση δίνεται από αυτούς που ασκούν την γονική μέριμνα ή έχουν την επιμέλειά του. Λαμβάνεται βέβαια και η γνώμη του ανήλικου, όταν αυτός έχει την ηλικιακή, πνευματική και συναισθηματική ωριμότητα να κατανοήσει την κατάσταση της υγείας του, αλλά και το περιεχόμενο της ιατρικής πράξεις και τις συνέπειες ή τα αποτελέσματα ή τους κινδύνους της πράξης αυτής.
Αν ο ασθενής δε διαθέτει ικανότητα συναίνεσης, η συναίνεση για την εκτέλεση ιατρικής πράξης δίνεται από το δικαστικό συμπαραστάτη εφόσον αυτός έχει ορισθεί. Αν δεν υπάρχει δικαστικός συμπαραστάτης η συναίνεση δίνεται από τους οικείους του ασθενή. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εκούσια συμμετοχή, σύμπραξη και συνεργασία του ασθενή και κυρίως εκείνου του ασθενή που κατανοεί την κατάσταση της υγείας του, το περιεχόμενο της ιατρικής πράξης, τους κινδύνους, τις συνέπειες και τα αποτελέσματα της πράξης αυτής. Η συναίνεση πρέπει να μην έρχεται σε σύγκρουση με τα χρηστά ήθη και να μην είναι αποτέλεσμα πλάνης, απάτης ή απειλής και να καλύπτει πλήρως την ιατρική πράξη.
Κατ’ εξαίρεση ο νόμος ορίζει ότι δεν απαιτείται συναίνεση στις επείγουσες περιπτώσεις που συντρέχει άμεση, απόλυτη και κατεπείγουσα ανάγκη παροχής ιατρικής φροντίδας, στην περίπτωση απόπειρας αυτοκτονίας και στις περιπτώσεις που πρέπει να αποτραπεί ο κίνδυνος για τη ζωή ή την υγεία του ασθενή.
Συνεπώς, είναι εμφανής η σημασία που δίνει ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας στην ουσία της άσκησης του λειτουργήματος του ιατρού, καθώς και στην παροχή των υπηρεσιών του με γνώμονα πάντα το σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη και προσωπικότητα.
Πηγή: Νόμος 3418/2005, ΦΕΚ 287, 28 Νοεμβρίου 2005, «Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας».
Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών
Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών
Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των ασθενών διακηρύσσει 14 δικαιώματα ασθενών τα οποία έχουν ως στόχο να εγγυηθούν «υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας» και να εξασφαλίσουν την υψηλή ποιότητα υπηρεσιών που παρέχονται από τους φορείς υγείας στην Ευρώπη. Τα 14 δικαιώματα αποτελούν τη βάση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων που θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να είναι σεβαστά σε κάθε χώρα. Σχετίζονται με υποχρεώσεις που θα πρέπει να αναλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παροχή υπηρεσιών υγείας.
Συγκεκριμένα τα δικαιώματα:
1. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να απολαμβάνουν την παροχή των κατάλληλων υπηρεσιών προκειμένου να εμποδίσουν την εμφάνιση μίας ασθένειας.
2. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας που αντιστοιχούν στις ανάγκες τους. Οι υπηρεσίες υγείας πρέπει να εξασφαλίζουν πρόσβαση σε όλους χωρίς διακρίσεις ως προς την οικονομική κατάσταση, τον τόπο κατοικίας, το είδος της ασθένειας ή το χρόνο πρόσβασης στις υπηρεσίες.
3. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της πρόσβασης σε κάθε είδος πληροφορίας σχετικά με την κατάσταση της υγείας τους, τις υπηρεσίες υγείας και τον τρόπο να τις χρησιμοποιήσουν καθώς επίσης και σε κάθε πληροφορία που είναι διαθέσιμη κατόπιν έρευνας και τεχνολογικής καινοτομίας.
4. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε κάθε είδος πληροφορίας ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στην υγεία τους. Η πληροφόρηση πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για κάθε θεραπεία και διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής σε επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα.
5. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα ανάμεσα στις διάφορες θεραπευτικές διαδικασίες και στους ειδικούς των υπηρεσιών υγείας κατόπιν επαρκούς πληροφόρησης.
6. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΕΧΕΜΥΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να παραμένουν εμπιστευτικά τα προσωπικά τους δεδομένα συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων που αφορούν στην κατάσταση της υγείας τους και στις σχετικές διαγνωστικές ή θεραπευτικές διαδικασίες καθώς επίσης και στην προστασία του ιδιωτικού χαρακτήρα των διαγνωστικών εξετάσεων, των επισκέψεων σε ειδικούς και των ιατρικών/χειρουργικών πράξεων γενικά.
7. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν την απαιτούμενη θεραπευτική αγωγή σε σύντομο και προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Το δικαίωμα αυτό αφορά σε κάθε φάση της θεραπείας.
8. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΤΗΡΗΣΗΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας τόσο ως προς την εξειδίκευση, όσο και ως προς την τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών.
9. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να είναι απαλλαγμένοι από ζημία που οφείλεται στη φτωχή λειτουργία των υπηρεσιών υγείας, σε λανθασμένες ιατρικές πράξεις και σφάλματα. Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες και θεραπείες που να διατηρούν υψηλές προδιαγραφές στον τομέα της ασφάλειας.
10. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε καινοτόμες διαδικασίες συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών διαδικασιών σύμφωνα με διεθνείς προδιαγραφές ανεξάρτητα από οικονομικούς παράγοντες.
11. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΠΕΡΙΤΤΗΣ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΝΟΥ
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αποφεύγει όσο το δυνατόν περισσότερο τον πόνο και την ταλαιπωρία σε κάθε φάση της ασθένειάς του.
12. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να λαμβάνει διαγνωστικές ή θεραπευτικές υπηρεσίες προγραμματισμένες ώστε να ταιριάζουν όσο το δυνατόν περισσότερο στις προσωπικές του ανάγκες.
13. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΠΑΡΑΠΟΝΩΝ
Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να παραπονείται σε περίπτωση που έχει υποστεί ζημία καθώς και να λαμβάνει απάντηση ή άλλου είδους ανατροφοδότηση στα παράπονά του.
14. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ
Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να λαμβάνει ικανοποιητική αποζημίωση εντός λογικού χρονικού διαστήματος σε περίπτωση που έχει υποστεί φυσική, ηθική ή ψυχολογική βλάβη ως αποτέλεσμα κάποιας θεραπείας στο πλαίσιο των υπηρεσιών υγείας.
Τι θα με βοηθήσει να πάρω την απόφαση;
Τι θα με βοηθήσει να πάρω την απόφαση;
Ξεκινήστε συγκεντρώνοντας πληροφορίες.
Το πρώτο βήμα στη λήψη μιας ενημερωμένης ιατρικής απόφασης είναι να κατανοήσει πλήρως ο ασθενής το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει. Στο πλαίσιο αυτό ο ασθενής θα πρέπει να ζητά από το γιατρό του να του εξηγήσει την ειδική διάγνωση και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων σε γλώσσα απλή και κατανοητή, καθώς και να απαντήσει στα ερωτήματά του που σχετίζονται με τη διάγνωση και τη θεραπεία. Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει διαγνωστεί με μια σοβαρή ασθένεια καλό θα ήταν να αναζητήσει μια δεύτερη γνώμη.
Πολλές φορές οι διαγνώσεις των γιατρών είναι επηρεασμένες από την εξειδίκευση τους, την εμπειρία, τις προτιμήσεις, αλλά και τις προκαταλήψεις τους. Λαμβάνοντας διαφορετικές γνώμες ειδικών ο ασθενής θα μπορέσει να δει διαφορετικές απόψεις του προβλήματος και να ζυγίσει τα θετικά και τα αρνητικά της προτεινόμενης θεραπείας και παρέμβασης.
Κατανοήστε τις επιλογές θεραπείας.
Σε έναν ιδανικό κόσμο ο γιατρός θα μπορούσε να παρουσιάσει στους ασθενείς μια ολοκληρωμένη λίστα με θεραπευτικές επιλογές που θα ήταν κατάλληλες για το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει σπάνια, αλλά είναι σημαντικό για τον ασθενή να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη διαδικασία της ιατρικής λήψης απόφασης. Λαμβάνοντας μια επιπλέον ιατρική άποψη- γνωμάτευση, μπορεί να τον βοηθήσει να αποφασίσει ποια είναι η πιο κατάλληλη για την περίπτωσή, αλλά και να αυτο-εκπαιδευτεί αναφορικά με τα οφέλη, αλλά και τους κινδύνους της κάθε επιλογής και κατά συνέπεια την τήρηση του προτεινόμενου θεραπευτικού σχήματος.
Αξιολογήστε με προσοχή τις εναλλακτικές.
Όταν συγκεντρωθούν οι πληροφορίες και έχουν κατανοηθεί πλήρως οι επιλογές, ο ασθενής θα πρέπει να κάνει κριτική ανάλυση των δεδομένων και να αξιολογήσει την κάθε επιλογή. Μια επιλογή θα ήταν η δημιουργία μιας λίστας με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και η εκτίμηση της κατάστασης. Βέβαια θα ήταν πιο αποτελεσματικό η λήψη μιας ενημερωμένης απόφασης να αποτελεί αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ γιατρού και ασθενούς. Δεν υπάρχει μια σωστή θεραπεία για κάθε πρόβλημα υγείας, αλλά πολλές φορές θα πρέπει να αναζητείται μια ολοκληρωμένη θεώρηση, τόσο των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν, αλλά και ένας συνδυασμός των προσωπικών στόχων, καθημερινών συνηθειών και τρόπου ζωής του ασθενούς.
Συγγραφέας: Δρ. Έφη Σίμου
Τι ερωτήσεις να κάνω στον γιατρό μου για τη θεραπεία;
Τι ερωτήσεις να κάνω στον γιατρό μου για τη θεραπεία;
Η διατύπωση ερωτήσεων στο γιατρό μπορεί να οδηγήσει στην επίλυση των αποριών του ασθενούς, αλλά και στην παροχή πληροφοριών για την κατάσταση της υγείας του και τελικά στη βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας. Η επικοινωνία με το γιατρό συμβάλλει στη σύναψη σχέσεων εμπιστοσύνης και οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα, ποιότητας, ασφάλειας και ικανοποίησης. Ο ρόλος του ασθενούς σε αυτή τη διαδικασία είναι σημαντικός και πολύ σημαντική επίσης είναι η ενεργός συμμετοχή του στη διαδικασία λήψης απόφασης για το θεραπευτικό του πλάνο. Για το λόγο αυτό καλό θα ήταν ο ασθενής να προσέρχεται προετοιμασμένος στο ιατρικό ραντεβού.
Στη συνέχεια μπορείτε να βρείτε κάποιες ερωτήσεις που μπορεί να κάνετε στο γιατρό σας ανάλογα με το πρόβλημα που σας απασχολεί:
Ερωτήσεις για τη θεραπεία
- Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας;
- Ποια τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε μίας από αυτές τις επιλογές;
- Πόσο θα διαρκέσει η θεραπεία;
- Πόσο θα κοστίσει;
- Ποια θεραπεία είναι πιο κοινά εφαρμοσμένη για την ασθένεια ή την κατάστασή μου;
- Τι παρενέργειες θα πρέπει να περιμένω;
- Ποια οφέλη και ποιοι κίνδυνοι συνδέονται με τη θεραπεία μου;
- Τι θα συμβεί αν δεν ακολουθήσω κάποια θεραπεία;
- Πόσο γρήγορα θα πρέπει να ξεκινήσω τη θεραπεία;
- Τι θα συμβεί αν καθυστερήσω τη θεραπεία;
- Υπάρχει κάτι που θα πρέπει να αποφεύγω κατά τη διάρκεια της θεραπείας;
Τι θα κάνω αν αισθανθώ χειρότερα;
- Πώς θα γνωρίζω αν η αγωγή έχει αποτέλεσμα;
- Πόσο αποτελεσματική είναι αυτή η θεραπεία;
- Πόσο καιρό θα πρέπει να ακολουθήσω αυτή τη θεραπεία;
- Τι θα πρέπει να κάνω αν παραλείψω κάποια δόση;
- Θα επηρεαστεί η προσωπική ή η επαγγελματική μου ζωή από τη θεραπεία;
- Ποια είναι η βραχυπρόθεσμη και ποια η μακροπρόθεσμη πρόγνωση για τη ζωή μου;
Ερωτήσεις για τα φάρμακα
- Γιατί χρειάζομαι αυτό το φάρμακο;
- Υπάρχει γενόσημο φάρμακο για την ασθένεια ή την κατάστασή μου;
- Για πόσο καιρό θα χρειαστεί να παίρνω αυτό το φάρμακο;
- Υπάρχουν παρενέργειες από τη λήψη του φαρμάκου;
- Τι πρέπει να κάνω σε περίπτωση που αισθανθώ τις παρενέργειες;
- Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να με βοηθήσουν, αλλά χωρίς παρενέργειες;
- Τι θα συμβεί αν δεν λάβω το φάρμακό μου; Θα χειροτερέψει η κατάστασή μου;
- Πότε θα πρέπει να λαμβάνω το φάρμακό μου, πριν ή μετά το φαγητό;
- Αλληλεπιδρούν τα φάρμακα της θεραπείας με τα άλλα φάρμακα που λαμβάνω, συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών, των φυτικών φαρμάκων ή άλλων φαρμάκων;
- Επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ με τα φάρμακα αυτά;
- Τι πρέπει να κάνω σε περίπτωση που παραλείψω κάποια δόση;
- Μπορώ να λαμβάνω το φάρμακο αυτό σε περίπτωση εγκυμοσύνης;
- Πόσο κοστίζει η συγκεκριμένη θεραπεία;
Ερωτήσεις για το ενδεχόμενο μιας χειρουργικής επέμβασης.
- Για ποιο λόγο χρειάζομαι χειρουργείο;
- Ποια χειρουργική διαδικασία προτείνετε;
- Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να γίνει αυτή η επέμβαση;
- Πόσο θα κοστίσει;
- Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της εγχείρησης;
- Ποια τα μειονεκτήματα της εγχείρησης;
- Τι θα συμβεί αν δεν κάνω την εγχείρηση;
- Που μπορώ να πάρω μια δεύτερη γνώμη;
- Τι είδους αναισθησία θα χρησιμοποιηθεί;
- Πόσο καιρό θα χρειαστώ για να συνέλθω;
- Πόσο καιρό θα χρειαστεί να νοσηλευθώ;
Συγγραφέας: Δρ. Έφη Σίμου
Τι ερωτήσεις να κάνω στον γιατρό μου για την ασθένεια και τη διάγνωση;
Τι ερωτήσεις να κάνω στον γιατρό μου για την ασθένεια και τη διάγνωση;
Η διατύπωση ερωτήσεων στο γιατρό μπορεί να οδηγήσει στην επίλυση των αποριών του ασθενούς, αλλά και στην παροχή πληροφοριών για την κατάσταση της υγείας του και τελικά στη βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας. Η επικοινωνία με το γιατρό συμβάλλει στη σύναψη σχέσεων εμπιστοσύνης και οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα, ποιότητας, ασφάλειας και ικανοποίησης. Ο ρόλος του ασθενούς σε αυτή τη διαδικασία είναι σημαντικός και πολύ σημαντική επίσης είναι η ενεργός συμμετοχή του στη διαδικασία λήψης απόφασης για το θεραπευτικό του πλάνο. Για το λόγο αυτό καλό θα ήταν ο ασθενής να προσέρχεται προετοιμασμένος στο ιατρικό ραντεβού.
Στη συνέχεια μπορείτε να βρείτε κάποιες ερωτήσεις που μπορεί να κάνετε στο γιατρό σας, ανάλογα με το πρόβλημα που σας απασχολεί:
Ερωτήσεις για τα προβλήματα υγείας
- Ποιο είναι το όνομα της ασθένειας;
- Πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση;
- Τι προκάλεσε το συγκεκριμένο πρόβλημα;
- Υπάρχει κίνδυνος να το μεταδώσω; Είναι μολυσματική η ασθένεια;
- Απαιτείται κάποια θεραπεία; Αν ναι ποια;
- Τι μπορώ να κάνω ώστε να βελτιώσω την κατάσταση;
- Πόσο καιρό θα διαρκέσει η θεραπεία;
- Υπάρχουν ομάδες υποστήριξης ασθενών με αντίστοιχο πρόβλημα, που μπορώ να επικοινωνήσω μαζί τους;
Ερωτήσεις για τα συμπτώματα ή τη διάγνωση
- Τι θεωρείτε ότι προκαλεί το πρόβλημά μου;
- Σε ποιες διαγνωστικές εξετάσεις πρέπει να υποβληθώ για να διαγνωστεί το πρόβλημά μου;
- Πόσο αποτελεσματικά μπορούν αυτές οι διαγνωστικές εξετάσεις να διαγνώσουν το πρόβλημά μου;
- Πόσο ασφαλής είναι;
- Πότε θα γνωρίζω τα αποτελέσματα των εξετάσεών μου;
- Υπάρχει ενδεχόμενο να χρειαστώ και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις;
- Ποια είναι η πιθανή εξέλιξη της κατάστασής μου;
- Πόσο θα επηρεάσει την προσωπική και την επαγγελματική μου ζωή η ασθένεια;
- Ποια είναι η βραχυπρόθεσμη και ποια η μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την ασθένεια ή την κατάστασή μου;
- Ποια συμπτώματα πρέπει να παρακολουθώ;
- Αν χειροτερεύσουν τα συμπτώματά μου τι μπορώ να κάνω από μόνος μου, ώστε να διαχειριστώ ποιό αποτελεσματικά την κατάσταση;
- Πρέπει να λάβω μέτρα προστασίας για να αποφύγω τη μόλυνση άλλων;
- Γνωρίζετε όλα τα φάρμακα τα οποία λαμβάνω; Υπάρχει περίπτωση να αλληλεπιδρούν με τα φάρμακα που μου συνταγογραφείτε;
Eρωτήσεις για τις διαγνωστικές εξετάσεις
- Για ποιο λόγο γίνεται η διαγνωστική εξέταση;
- Ποια διαδικασία ακολουθείται για τη διαγνωστική εξέταση;
- Ποια είναι τα οφέλη που θα προκύψουν από τη διαγνωστική εξέταση;
- Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται;
- Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που μπορούν να προκύψουν από τη διαγνωστική εξέταση;
- Υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές;
- Πόσο ακριβή και σαφή είναι τα αποτελέσματα τα οποία θα προκύψουν από τη διαγνωστική εξέταση;
- Τι θα σημαίνει ένα θετικό αποτέλεσμα;
- Τι θα σημαίνει ένα αρνητικό αποτέλεσμα;
- Υπάρχει η πιθανότητα, ώστε να χρειαστώ και κάποιες άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για τη διερεύνηση του προβλήματος;
- Χρειάζεται κάποια προετοιμασία για την εξέταση;
- Πόσο σύντομα θα πρέπει να κάνω την εξέταση;
- Σε πόσο καιρό θα πάρω τα αποτελέσματα από την εξέταση;
- Πόσο θα κοστίσει o διαγνωστικός έλεγχος;
- Καλύπτεται το κόστος από το ασφαλιστικό μου ταμείο, αν ναι τι συμμετοχή θα πρέπει να πληρώσω;
Συγγραφέας: Δρ. Έφη Σίμου
Αποτελεσματική Επικοινωνία
Αποτελεσματική Επικοινωνία
Αναμφίβολα χωρίς την επικοινωνία οι ανθρώπινες σχέσεις θα ήταν αδύνατες. Τα ανθρώπινα όντα είναι από τη φύση τους κοινωνικά και η επικοινωνία αποτελεί βασικό συστατικό της ανθρώπινης φύσης.
Η σχέση ιατρού και ασθενούς είναι πολυεπίπεδη, δυναμική και αμφίδρομη. Η καλή επικοινωνία αποτελεί το σημαντικό στοιχείο της καλής ιατρικής πρακτικής συμβάλλοντας στη γρήγορη και ακριβή αποκάλυψη του προβλήματος, αλλά και στον προσδιορισμό των προσδοκιών του ασθενούς. Με αυτόν τον τόπο παγιώνεται η εμπιστοσύνη μεταξύ γιατρού και ασθενούς. Παράλληλα, η καλύτερη κατανόηση της πάθησης και της διαθέσιμης θεραπείας αυξάνει το επίπεδο ικανοποίησης του ασθενούς, οδηγώντας περαιτέρω στην τήρηση των ιατρικών οδηγιών, καθώς και τη βελτίωση του επιπέδου υγείας και περίθαλψης του ασθενούς. Πιο συγκεκριμένα, οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να αναπτύξουν ορισμένες δεξιότητες ώστε:
- Να κατανοούν και να αντιλαμβάνονται την εμπειρία του ασθενή ως μοναδική.
- Να προωθούν ισότιμη σχέση με τους ασθενείς.
- Να αναπτύσσουν αυτογνωσία ως προς τι μπορούν να προσφέρουν στους ασθενείς.
- Να ενθαρρύνουν τους ασθενείς να ξεκινήσουν το διάλογο και να μοιράζονται τις εμπειρίες τους από τη θεραπεία.
8 συμβουλές για Επαγγελματίες Υγείας
Εκπαιδευτείτε στο να ακούτε τους ασθενείς με υπομονή.
- Κάντε τους ασθενείς να αισθανθούν άνετα.
- Δείξτε ενδιαφέρον.
- Μην διακόπτετε τον ασθενή.
- Επιλέξτε τις σωστές λέξεις. Θυμηθείτε ότι οι λέξεις που θα χρησιμοποιηθούν θα χαραχτούν σαν ανεξίτηλο μελάνι στη μνήμη του ασθενούς. Παραμείνετε θετικός. Ακόμα και στην ανακοίνωση δυσάρεστων νέων επικεντρώστε στη θετική διάσταση των πραγμάτων.
- Διατηρείστε καλή συνεργασία και επικοινωνία και με τους άλλους επαγγελματίες υγείας, με στόχο πάντα την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών υγείας.
- Απαιτείται αμοιβαίος σεβασμός προκειμένου η σχέση γιατρού- ασθενούς να λειτουργήσει αποτελεσματικά.
- Επιβεβαιώστε ότι οι ασθενείς έχουν καταλάβει το θεραπευτικό πλάνο και τη φαρμακευτική αγωγή που θα ακολουθήσουν.
5 συμβουλές για τους Ασθενείς
- Να είστε πάντα ειλικρινείς. Δεν θα πρέπει να αποκρύπτεται στοιχεία για την κατάσταση της υγείας σας γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα, αναφορικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία.
- Να θυμάστε ότι οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας «εργάζονται» για εσάς και πληρώνονται από εσάς.
- Προγραμματίστε τις επισκέψεις σας. Κάντε λεπτομερή λίστα με τα θέματα που σας απασχολούν και επιθυμείτε να συζητήσετε με τον επαγγελματία υγείας.
- Ζητήστε από τον επαγγελματία υγείας να επαναλάβει τις οδηγίες που σας έδωσε και αν είναι απαραίτητο κρατείστε σημειώσεις. Επίσης, μια καλή ιδέα είναι να σας συνοδεύσει κάποιος, ώστε να μπορεί να επιβεβαιώσει τι ειπώθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης.
- Αναζητήστε δεύτερη γνώμη, αν αισθάνεστε ότι ο συγκεκριμένος επαγγελματίας υγείας δεν διαχειρίζεται αποτελεσματικά την ασθένειά σας.
Συγγραφέας: Δρ. Έφη Σίμου